Dieta w chorobie nowotworowej
Dieta w chorobie nowotworowej - zalecenia dietetyczne i przykładowy jadłospis.
Sposobem na zapewnienie zbilansowanej diety w chorobie nowotworowej jest skorzystanie z żywienia medycznego.
Żywienie medyczne ma za zadanie zapewnienie pacjentowi siły do walki z chorobą, wspomaganie regeneracji i mechanizmów obronnych organizmu. Poprawia komfort życia oraz rokowania pacjenta. Żywienie medyczne to nieodłączny element terapii przeciwnowotworowej, który często decyduje o jego przebiegu i rezultacie.
Poniżej prezentujemy diety polecane do walki z nowotworem.
Skontaktuj się z nami, jeżeli potrzebujesz pomocy w wyborze.
Niewłaściwe żywienie może utrudnić terapię antynowotworową. Objawy takie jak brak apetytu, nudności, suchość w jamie ustnej, biegunki mogą pojawić się podczas choroby i terapii, co skutecznie zniechęci pacjenta do zachowania odpowiedniego poziomu odżywienia.
Dlatego właściwe żywienie od początku diagnozy i zwalczanie niedożywienia jest kluczowe.
Dobre odżywianie może:
- poprawić efektywność leczenia,
- zmniejszyć ryzyko działań niepożądanych,
- zapobiec niedożywieniu,
- poprawić jakość życia pacjenta.
Właściwe żywienie dostarcza wszystkie niezbędne składniki odżywcze, mikro- i makroelementy w sposób zbilansowany. Zapotrzebowanie na białko i kalorie pacjentów onkologicznych są zwiększone.
Jeśli pacjent ma trudności z jedzeniem (z różnych powodów) należy rozważyć żywność medyczną. Specjalistyczne diety medyczne uwzględniają indywidualne potrzeby pacjenta onkologicznego i ułatwiają prace opiekunów.
Dietę powinien ustalić i kontrolować dietetyk medyczny.
Najważniejsze informacje:
- Odpowiednio zbilansowana dieta dostarcza organizmowi wszystkich niezbędnych składników odżywczych.
- Prawidłowe odżywianie nabiera szczególnego znaczenia w okresie choroby nowotworowej - osoba obciążona chorobą znacznie szybciej podlega jej negatywnym skutkom.
- Dieta osoby chorej na raka powinna opierać się na ogólnych zasadach zdrowego żywienia.
- Pacjent onkologiczny nie powinien samodzielnie wykluczać ze swojej diety żadnych składników odżywczych. Dlatego warto aby opiekun kontrolował dietę i to czy wszystkie posiłki są zjadane w całości.
- Najlepiej, aby dieta była ustalana indywidualnie dla każdego pacjenta. Uwzględnia się tu także upodobania smakowe tej osoby, co ma bardzo duże znaczenie przy długotrwałym leczeniu.
- Dieta pacjenta onkologicznego musi być zbilansowana i dostarczać niezbędnych składników odżywczych.
- Podczas choroby w organizmie istotnie zwiększa się zapotrzebowanie na białko.
- Podaż energii z węglowodanów powinna wynosić 35-50%.
- Wraz z toczącym się w organizmie procesem zapalnym, który związany jest z obecnością guza nowotworowego oraz stresem towarzyszącym chorobie zwiększeniu ulega zapotrzebowanie organizmu na antyoksydanty (przeciwutleniacze).
Spis treści
- Brak właściwego żywienia może przesądzić o nieskuteczności terapii antynowotworowej, a nawet konieczności jej przerwania
- Zalecenia żywieniowe podczas leczenia onkologicznego
- Co robić, gdy pacjent chory na nowotwór nie ma ochoty na jedzenie?
- Szukasz diety indywidualnej dla chorego na nowotwór?
- Częste pytania i odpowiedzi w kontekście diety nowotworowej
Zobacz też główny dział - żywienie w onkologii
Brak właściwego żywienia może przesądzić o nieskuteczności terapii antynowotworowej, a nawet konieczności jej przerwania.
Niestety zarówno sama choroba, jak również zaordynowane terapie, mogą skutkować szeregiem objawów takich jak:
- brak apetytu,
- nudności,
- wymioty,
- szybkie uczucie sytości,
- brak łaknienia,
- suchość w jamie ustnej,
- stany zapalne jamy ustnej,
- biegunki lub zaparcia,
- trudności z połykaniem
- i niestety często jadłowstręt
Dlatego jest rzeczą absolutnie priorytetową, aby odpowiednie żywienie włączyć już w momencie rozpoznania choroby nowotworowej.
Dzięki takiemu postępowaniu można zdecydowanie wpłynąć na poprawę efektywności leczenia, zmniejszyć ryzyko działań niepożądanych, związanych z zastosowaniem terapii przeciwnowotworowej, wdrożyć profilaktykę lub leczenie niedożywienia (kacheksji) i co bardzo istotne poprawić jakość życia pacjenta.
Wzmocnij siłę do walki z chorobą - #ŻywienieToLeczenie
Szukasz jadłospisu? Rekomendujemy skorzystanie z usług dietetyków klinicznych, którzy skomponują go do potrzeb pacjenta.
Pamiętaj, że z uwagi na różne indywidualne potrzeby dieta powinna być dostosowana do organizmu. Jest to szczególnie istotne w podeszłym wieku, kiedy pacjenci borykają się z różnymi niedoborami i schorzeniami towarzyszącymi.
Produkty nad którymi warto się zastanowić podczas terapii onkologicznej:
Uwaga - pacjent z chorobą nowotworową powinien przyjmować produkty dostosowane do tego co toleruje, a także posiłki powinny odpowiadać rodzajowi schorzenia (bardzo ważna jest tu tolerancja niektórych składników)
- duża ilość warzyw i owoców - lecz nie wszystkich - w warzywach i owocach nie tylko odnajdziemy naturalne substancje przeciwutleniające, ale także inne witaminy, w tym witaminy z grupy B. Dla organizmu niezwykle istotne jest obecne w nich kwas foliowy (witamina B9). Niedobór tej witaminy w codziennej diecie może zwiększać ryzyko wystąpienia raka jelita grubego. Ich regularne spożywanie wpływa też pozytywnie na układ odpornościowy. Rekomendowane jest także spożywanie roślin strączkowych (fasola, groszek),
- kasze, ryż, makaron,
- produkty zbożowe, pieczywo,
- chude mięso,
- oleje roślinne, szczególnie olej rzepakowy, oliwa z oliwek,
- produkty mleczne.
Ponadto jadłospis może być uzależniony od tego czy pacjent podlega radioterapii, chemioterapii, a może innym formom leczenia onkologicznego.
Więcej zobacz tutaj:
https://www.bielkadietetyk.pl/przykladowy-jadlospis---dieta-latwostrawna-podczas-chemioterapii
Zalecenia żywieniowe podczas leczenia onkologicznego.
Porada dietetyczna oczywiście uwzględni indywidualną sytuację pacjenta onkologicznego i pomoże zadbać o powyższe cele. Właściwe żywienie to zapewnienie wszystkich niezbędnych składników odżywczych, mikro- i makroelementów w sposób zbilansowany i dostosowany do potrzeb konkretnego pacjenta onkologicznego.
- Warto mieć na uwadze, że zapotrzebowanie kaloryczne jest zależne od braku lub obecności cech niedożywienia i waha się od 25-30 kcal/kg m.c/d u pacjentów bez cech niedożywienia, do 35 – 45 kcal/kg m.c./d u osób niedożywionych i wyniszczonych chorobowo.
- Co istotne u pacjentów onkologicznych znacząco zwiększa się zapotrzebowanie na białko do 1,2 – 2 g/kg/ m.c./d, gdzie u zdrowej osoby takie zapotrzebowanie wynosi ok 1g/kg m.c./d.
- Jeśli chodzi o proporcje żywieniowe to rozkład makroskładników powinien być następujący:
- białko ma pokrywać 15-20% dziennego zapotrzebowania,
- tłuszcz 30-50%, (podstawowym źródłem tłuszczy w diecie onkologicznej są ryby, oleje roślinne, orzechy, chude mleko),
- węglowodany 35-50% (należy tu spożywać ryż , makaron pełnoziarnisty, kasza, pieczywo, a także warzywa i owoce),
- zaś płyny powinny stanowić 30-40 ml na kilogram masy ciała na dzień Warto to przeliczyć - osoba o wadze 70 kg powinna wypijać ok 2,5-2,8 litra różnego rodzaju płynów, ale głównie wody,
- Trzeba też pamiętać o elektrolitach takich, jak magnez, fosfor, potas, sód i wapń.
Co robić, gdy pacjent chory na nowotwór nie ma ochoty na jedzenie?
To są wszystko istotne fakty, ale co w sytuacji kiedy pacjent nie ma ochoty zjeść posiłku, a wręcz czuje jadłowstręt, choć jego organizm tak bardzo potrzebuje odżywienia?
W takiej sytuacji warto rozważyć włączenie żywności medycznej, która zapewnia bogactwo składników odżywczych, skoncentrowanych w niewielkiej objętości.
Jest ona dostępna w postaci gotowych do spożycia drinków odżywczych o bogatym, optymalnym składzie lub proszków do sporządzania diet, które mogą też wzbogacać inne posiłki pacjenta. Zarówno jedne, jak i drugie uwzględniają też szczególne potrzeby pacjenta.
Przy zaburzeniach pasażu jelitowego idealnie sprawdzą się produkty z błonnikiem takie jak Nutrego FIBRE+
Dla pacjentów z zaburzeniami smaku i łaknienia, o wysokim zapotrzebowaniu na białko, najlepszym rozwiązaniem są takie produkty jak Immax. To bezsmakowe diety w proszku, które nie wpływają na smak potraw i mogą być dodawane do diety pacjenta niezauważalnie.
Wielu pacjentów doceni też drinki Nutrego FORTE, które są dostępne w sześciu pysznych smakach - czekolada, poziomka, orzech laskowy, cappuccino, morela i wanilia. Wszystkie mają aksamitną konsystencję, która gwarantuje tak ważną przyjemność jedzenia.
Niejednokrotnie nawet jeden posiłek w ciągu dnia, pod postacią drinka o kaloryczności 300 kcal, dostarczający aż 12 g białka, pełen witamin, składników mineralnych i kwasów Omega – 3, znacząco poprawia odżywienie organizmu.
Diety w postaci małych objętościowo i bogatych w optymalny skład odżywczy koktajli są dostępne także dla pacjentów ze współtowarzyszącą cukrzycą, bądź zaburzeniami glikemii - mają one niski indeks glikemiczny i dodatek błonnika pokarmowego. Wyborem będzie tu Nutrego DIA
Dla pacjentów z niewydolnością nerek, po dializie, która wiąże się z dodatkowym zapotrzebowaniem na białko i energię, dedykowany jest specjalistyczny produkt Nutrego RENAL HP,
Z kolei Nutrego Renal ma obniżoną zawartość białka i elektrolitów - przeznaczony do stosowania przed dializą.
Dla pacjentów z zaburzeniami trawienia i wchłaniania rozwiązaniem jest dieta w dziale Dysfagia. Rekomendowane produkty to Nutrego Adensin (zagęszczacz do potraw) oraz Nutrego Creme o kremowej konsystencji
Trudności z połykaniem pokarmu (np. dysfagię) rozwiązują preparaty, których podstawową funkcją jest zagęszczanie. Nutrego ADENSIN nie zmienia smaku i zapachu dań, do których zostaje dodany, stąd ma szerokie spektrum zastosowań.
Specjalistyczne diety medyczne uwzględniają zmodyfikowane potrzeby pacjentów onkologicznych. Mogą one być stosowane jako uzupełnienie codziennej diety, a także z powodzeniem zastępować posiłki chorego. W zależności od stanu pacjenta mogą być podawane drogą doustną bądź przez sztuczny dostęp do przewodu pokarmowego (zgłębnik, PEG) - zobacz diety do sondy.
Szukasz diety indywidualnej dla chorego na nowotwór?
Możesz się z nami skontaktować - wesprzemy Cię radą odnośnie żywienia, zalecimy gotowe środki wspomagające lub ocenimy jakość obecnej diety pacjenta. Zapraszamy do kontaktu.
Więcej szczegółowych porad na temat tego, jak powinna wyglądać dieta w chorobie nowotworowej piszemy w innym artykule.
Znajdziesz tam omówienie jakie składniki odżywcze, witaminy i minerały powinien przyjmować pacjent. Przede wszystkim omawiamy, czego unikać. Zobacz przeciwwskazania przy chorobie nowotworowej
Pytania i uwagi dla czytelników
Uwagi ogólne:
Przykładowe przepisy mogą pomóc urozmaicić dietę. Warto natomiast dodać do nich pełnowartościowe substancje na przykład wysokobiałkowy Immax w proszku. Odżywianie w trakcie choroby nowotworowej powinno wiązać się z ograniczeniem jedzenia mięsa do 500 g. oraz należy ograniczyć spożycie cukrów prostych.
Środki spożywcze specjalnego przeznaczenia medycznego pozwalają zbilansować dietę w trakcie leczenia żywieniowego. Jest to bardzo ważne, bo prawidłowe odżywianie stanowi jeden z najważniejszych budulców do walki z chorobą.
-
zwiń
Czego nie powinien jeść chory na raka?
Przede wszystkim unikać tłustych potraw, fast foodów, słonych przekąsek i słodyczy - pustych kalorii. Jest to elementarz żywienia, niemniej ogólne zalecenia żywieniowe dla pacjentów onkologicznych zawsze zwracają uwagę na ten punkt.
Fast-food, dania gotowe kupowane w sklepach oraz jedzenie na wynos często zawierają duże ilości tłuszczu, cukru i soli.
Niewskazane są też napoje słodzone, zarówno wykorzystujące cukry naturalne, jak i słodziki. -
zwiń
Czego "nie lubi" rak złośliwy?
Kilka produktów przeciwnowotworowych to: tymianek; imbir, rozmaryn, pietruszka, kurkuma, oregano, mięta.
Działanie antynowotworowe oraz składniki odżywcze czosnku mogą wpływać na zahamowanie rozwoju nowotworu. Za to odpowiada wcześniej wspomniana siarka, a konkretnie siarczek diallilu. On powoduje obumieranie komórek nowotworowych i zmniejsza ilość kancerogennych substancji w organizmie.
Pamiętajmy, ze spożywanie konkretnych substancji antyrakowych to tylko element całego organizmu. Aby wykazywały one skuteczność powinny współdziałać z kompleksową dietą. -
zwiń
Dieta czy suplementy diety?
Zdecydowanie każdy postawi na kompleksową, zbilansowaną dietę. To jedyne sensowne połączenie, które niestety trudno uzyskać w praktyce. Z tego powodu, aby uzupełniać braki w diecie warto sięgać po suplementy. Polska niestety jest rajem dla firm sprzedających suplementy, bo absolutnie nikt nie sprawdza tu ich skuteczności. Podkreślić należy, że wszystkie tego typu substancje powinny być zażywane pod obserwacją z lekarzem. Brak obserwacji w zmianach żywieniowych stanowi jedynie pusty koszt na niekończące się tabletki. Podkreślamy też, że stale przyjmowane suplementy mogą stanowić placebo, do których organizm się przyzwyczaja. Chociaż nie można całkowicie negować tego tematu i najbardziej popularne zasadne suplementacje dotyczą witaminy D, magnezu oraz cynku.