Żywienie medyczne po udarze

Jednym z rozwiązań jest wykorzystanie diety specjalnego przeznaczenia medycznego - w celu suplementacji składników odżywczych, witamin i składników mineralnych. Poniższe produkty można stosować jako uzupełnienie diety (1-2 drinki dziennie), korzystać z odmierzonych ilości proszków, które dodaje się do codziennych posiłków, albo wykorzystywać drinki Nutrego jako pełną dietę dobową. 

Jeżeli rozważacie Państwo zakup naszych produktów, zachęcamy do kontaktu z nami - pomożemy dobrać dietę odpowiednią do potrzeb pacjenta.

Poniżej zamieściliśmy poradnik dla opiekuna osoby po przebytym udarze. Omawiamy tam zarówno wykorzystanie diety specjalistycznej jak i codziennego przygotowywania posiłków dla pacjentów.

Aby dobrać stosowne do potrzeb pacjenta żywienie medyczne skonsultuj się z naszym wsparciem

Jesteśmy dostępni w godzinach pracy od 8:00 do 16:00. Odpowiadamy także e-mailowo lub na czacie.

 

Streszczenie TL;DR: Kluczowe informacje dla opiekuna pacjenta po udarze mózgu

1. Indywidualne podejście do żywienia. Każdy pacjent po udarze ma specyficzne potrzeby żywieniowe, które wymagają indywidualnego dostosowania diety, uwzględniając zwiększone zapotrzebowanie na białko i energię.

2. Suplementacja diety. Zaleca się wykorzystanie diet specjalnego przeznaczenia medycznego, w tym gotowych drinków białkowych lub proszków dodawanych do posiłków, jako uzupełnienie diety lub jej pełną zamianę.

3. Problemy z połykaniem (dysfagia). W przypadku trudności z połykaniem, ważne jest dostosowanie konsystencji i sposobu podawania posiłków (np. półpłynne pokarmy, unikanie suchych i twardych produktów).

4. Wybór produktów żywnościowych. Dieta powinna być bogata w warzywa, owoce, chude mięso, tłuste ryby, pełnoziarniste produkty oraz zdrowe tłuszcze; należy unikać pokarmów bogatych w nasycone kwasy tłuszczowe, sól i cholesterol.

5. Ryzyko niedożywienia. Opiekunowie powinni być świadomi ryzyka niedożywienia u pacjentów po udarze, co może wynikać z problemów z jedzeniem, hipermetabolizmu, depresji oraz innych czynników. Warto rozważyć konsultację z dietetykiem w celu zapewnienia odpowiedniej suplementacji żywieniem medycznym.

 

Tytułem wstępu:

Opieka nad osobami po przebytym udarze mózgu, wymaga nie tylko szczególnej uwagi, ale i gruntownego przygotowania oraz edukacji opiekunów. Kluczowym aspektem jest zrozumienie i stosowanie odpowiedniego żywienia, które jest nieodłącznym elementem skutecznej rehabilitacji.

Żywienie pacjentów po udarze mózgu może być wyzwaniem, ponieważ osoby te wykazują zwiększone zapotrzebowanie na białko i energię. Nie tylko wybór odpowiednich produktów żywnościowych jest istotny, ale również sposób ich podania, zwłaszcza ze względu na możliwe problemy z połykaniem. W tej sytuacji, żywienie doustne, uzupełnione o produkty do żywienia medycznego lub gotowe preparaty odżywcze, może okazać się niezbędne.

Podczas opieki nad chorym w fazie ostrej udaru, należy zapewnić choremu właściwą podaż energii oraz składników odżywczych. Jest to szczególnie ważne, gdyż zalecenia żywieniowe charakteryzują się swoimi specyficznymi potrzebami - głównie odpowiednią kalorycznością i zwiększoną ilością białka. Ponadto, żywienie dojelitowe lub żywność specjalnego przeznaczenia medycznego mogą stanowić dodatek do normalnych posiłków, jeśli pacjent nie jest w stanie spożywać wystarczającej ilości energii i składników odżywczych drogą naturalną.

Odpowiednie żywienie, w tym produkty wysokobiałkowe i bogate w witaminy z grupy B, ma kluczowe znaczenie nie tylko dla utrzymania należnej masy ciała, ale również dla wspierania funkcji układu nerwowego i mózgu, które często ulegają uszkodzeniu w wyniku udaru. Wskazane jest również, aby dieta osoby po udarze mózgu była bogata w błonnik pokarmowy, aby zapobiec ryzyku zachłyśnięcia oraz problemom z częstością wypróżnień, które mogą dodatkowo niekorzystnie wpływać na proces zdrowienia tkanek.

W kontekście leczenia żywieniowego w neurologii, istotne jest zrozumienie, że udar mózgu stanowi wyzwanie dla całego organizmu, w tym dla mózgu, który często doświadcza zwiększonego zapotrzebowania na składniki odżywcze.

Stanowisko interdyscyplinarnej grupy ekspertów podkreśla wagę indywidualnego podejścia do każdego pacjenta, uwzględniając jego specyficzne potrzeby i wyzwania, takie jak trudności z poruszaniem się oraz zmienione zapotrzebowanie na białko i inne składniki odżywcze.
W okresie po udarze należy zapewnić pacjentowi odpowiednią opiekę, która będzie odżywiać organizm i wspierać skuteczność rehabilitacji.

Opieka nad osobami, które doznały udaru, wymaga więc szczególnej uwagi, w tym odpowiedniego przygotowania i edukacji opiekunów. Kluczowe jest zrozumienie i stosowanie właściwej diety, ponieważ żywienie pacjentów po udarze może być wyzwaniem. Wybór odpowiednich produktów żywnościowych jest istotny, ale również sposób ich podania, szczególnie w kontekście żywienia drogą doustną. Jest to ważne ze względu na możliwe problemy z połykaniem, które często towarzyszą osobom po udarze mózgu.

Osoby po udarze mózgu wykazują zwiększone zapotrzebowanie energetyczne w fazie ostrej udaru, dlatego dieta tych pacjentów powinna być starannie zaplanowana. Należy wziąć pod uwagę, czego unikać w diecie, aby nie wpłynęło to niekorzystnie na proces zdrowienia tkanek. Ważne jest, aby potrawy, które należy podawać, były zgodne z zaleceniami dietetyków i dostosowane do indywidualnych potrzeb pacjenta, w tym należnej masy ciała na dobę. Odpowiednio zbilansowana dieta ma kluczowe znaczenie dla poprawy jakości życia pacjenta i wspiera jego zdrowienie po przebytym udarze, co m.in. wpływa na zwiększenie skuteczności rehabilitacji.

Fakt: w 2015 roku w Polsce hospitalizowano ponad 86 tysięcy pacjentów z powodu udaru mózgu.

Spis treści:

• Konieczność indywidualnego podejścia do pacjenta
• Częste problemy podczas żywienia pacjentów po udarze
• Skrócone zalecenia dietetyczne dla osób po udarze
• Co jeść po udarze mózgu
• A jakie pokarmy wyeliminować z diety po udarze mózgu
• Ryzyko niedożywienia pacjentów
• Badania prowadzone pod kątem niedożywienia po udarze
• Udar może wiązać się dysfagią
• Informacje o zmianie sposobu podawania posiłków

Konieczność indywidualnego podejścia do pacjenta

Opieka nad osobami po udarze wymaga indywidualnego podejścia, ponieważ każdy pacjent ma swoje unikalne potrzeby. W sytuacji, gdy u chorego występuje dysfagia, ważne jest skonsultowanie się z lekarzem lub dietetykiem w celu opracowania optymalnego planu żywienia. Zarówno właściwe żywienie, jak i kompleksowa opieka mają kluczowe znaczenie dla procesu leczenia i możliwości powrotu pacjenta do zdrowia.

Częste problemy podczas żywienia pacjentów po udarze

Pacjenci mają często trudności z jedzeniem spowodowane zmniejszonym apetytem, złym samopoczuciem, problemami z ruchem, przygotowywaniem posiłków oraz używaniem sztućców, a także zaburzeniami połykania.

Dlatego kluczowym zadaniem opiekuna jest zapewnienie, aby pacjent otrzymywał odpowiednią ilość energii i niezbędnych składników odżywczych. 

Właściwe żywienie po udarze jest kluczowe do szybszej rekonwalescencji pacjenta i zmniejszenia ryzyka negatywnych powikłań

W naszej specjalności zajmujemy się żywieniem klinicznym, z tego powodu uważamy, że dieta ma istotny wpływ na stan pacjenta i ogólnie ludzi zdrowych. Potwierdzają to liczne badania towarzystw i ośrodków dot. żywienia klinicznego na całym świecie. Słowem Żywienie to leczenie.

Skrócone zalecenia dietetyczne - jak żywić chorego po udarze (dieta po udarze)

Dla osób po udarze, ważne jest, aby ich posiłki były:

• łatwe do spożycia, na przykład o konsystencji półpłynnej,
• wysokoenergetyczne,
• smaczne,
• urozmaicone,
• estetycznie serwowane.

W diecie po udarze niedokrwiennym mózgu kluczowa jest odpowiednia jakość i ilość składników odżywczych. Zalecane produkty żywnościowe to:

• warzywa i owoce,
• chude rodzaje mięsa, takie jak kurczak, indyk, cielęcina,
• tłuste ryby bogate w kwasy Omega-3 i Omega-6,
• mleko i inne produkty nabiałowe,
• pełnoziarniste produkty spożywcze - kasze, ryż, makarony,
• zdrowe oleje roślinne i nasiona.

Mięso i warzywa należy gotować lub dusić, przyprawiać ziołami, aromatyzowaną oliwą z oliwek, pestkami i nasionami. Smażenie nie jest rekomendowane z uwagi na nadmiarową zawartość tłuszczu.

 

Co należy wyeliminować z jadłospisu po udarze

Ważne jest, aby wyeliminować z diety chorego produkty, które mogą przyczyniać się do wzrostu ciśnienia krwi i poziomu cholesterolu, co zwiększa ryzyko kolejnego udaru.

Należy unikać:

• Pokarmów bogatych w nasycone kwasy tłuszczowe i cholesterol, takich jak tłuste mięsa, podroby, masło,
• Żywności zawierającej dużo soli, która podnosi ciśnienie krwi, jak słone przekąski, konserwy, wysoko przetworzona żywność i fast food.
• Nie zaleca się również spożywania potraw ciężkostrawnych, smażonych i wzdymających.
• Ważne jest także ograniczenie ilości dodawanej soli kuchennej, gotowych mieszanek przyprawowych i kostek bulionowych, ponieważ są one bogate w sód.
• Sód znajduje się również w dużych ilościach w płatkach zbożowych, pieczywie, serach i przetworach mięsnych (nawet chudych), dlatego warto czytać etykiety i wybierać produkty o niskiej zawartości sodu, czyli zawierające mniej niż 150 mg sodu na porcję.

Udar mózgu to także trudności z jedzeniem, a zatem wzrastające ryzyko niedożywienia pacjentów

Opiekunowie osób, które przeszły udar niedokrwienny mózgu, powinni być świadomi zwiększonego ryzyka niedożywienia u tych pacjentów.

Wynika to z kilku czynników:

• Dysfagia, czyli zaburzenia połykania,
• Pojawiający się brak apetytu lub jadłowstręt,
• Problemy z poruszaniem się, uniemożliwiające samodzielne przygotowywanie i spożywanie posiłków,
• Hipermetabolizm – zwiększone zużycie energii przez organizm, szczególnie w okresie rekonwalescencji i zwiększony rozpad białek mięśniowych, - z tego powodu szczególnie rekomendujemy suplementację żywieniem medycznym
• Problemy z higieną jamy ustnej, choroby przyzębia i trudności z żuciem pokarmu,
• Depresja i brak chęci do podejmowania wysiłku.

Badania prowadzone pod kątem niedożywienia po udarze

Badania wskazują, że około jedna trzecia pacjentów wykazuje oznaki niedożywienia w ciągu dwóch tygodni po udarze.

Niedożywienie znacząco podnosi ryzyko wystąpienia powikłań po udarze, takich jak infekcje i odleżyny.

Utrata masy mięśniowej może przeszkadzać w efektywnej rehabilitacji i wydłużać czas hospitalizacji.

Ponadto, brak odpowiedniej ilości białka i energii negatywnie wpływa na proces gojenia się tkanek mózgowych po udarze.

Niedożywienie obniża również szanse na odzyskanie sprawności po udarze i zwiększa ryzyko śmierci.

Czym jest dysfagia i jak jej przeciwdziałać

Zrozumienie dysfagii jest bardzo ważne, jeżeli mamy do czynienia z pacjentem neurologicznym.

Dysfagia to przejściowe lub trwałe trudności w przełykaniu, które mogą prowadzić do niekorzystnych skutków, takich jak ryzyko zadławienia. Dysfagia może wynikać także z innych problemów neurologicznych, nie tylko udaru mózgu.

Jakie są zalecenia wobec dysfagii?

Ważna jest zmiana konsystencji żywności. Stałe pokarmy, które wymagają przeżucia, mogą być problematyczne dla osób po udarze, dlatego zalecane jest podawanie jedzenia o miękkiej, delikatnej strukturze lub przecieranego, jak zupy kremy czy musy, bez dużych cząstek.

Należy unikać podawania "suchej" żywności, na przykład krakersów, ciastek, suchych płatków, orzechów, ziaren, a także twardych serów i pieczywa. Przetarte jedzenie powinno zawierać nie tylko warzywa i owoce, ale także źródła białka (mięso, ryby, jaja, produkty mleczne), produkty zbożowe (kasze, płatki zbożowe) i dobre tłuszcze (oleje roślinne).

Przełykanie płynów jest zwykle największym wyzwaniem. U niektórych pacjentów pomocne może być zagęszczanie płynów do konsystencji nektaru lub płynnego miodu, przy użyciu specjalnych preparatów na bazie gumy ksantanowej lub skrobi modyfikowanej. Do zagęszczania rekomendujemy stosowanie naszych diet medycznych w proszku - Immax lub Nutrego Adensin. 

Odpowiedni jadłospis jest kluczowy w procesie leczenia, ponieważ im bardziej zmodyfikowana konsystencja diety, tym większe ryzyko, że zapotrzebowanie na płyny, energię i składniki odżywcze nie zostanie w pełni zaspokojone. W tym kontekście należy konsultować się z dietetykiem w zakresie doboru indywidualnej diety dla pacjenta. Warto również rozważyć suplementacji z pomocą żywienia medycznego

Informacje o zmianie sposobu podawania posiłków

W kontekście opieki nad osobami po udarze z dysfagią, istotne jest dostosowanie sposobu podawania posiłków. Zaleca się podawanie mniejszych porcji jedzenia, zwiększając jednocześnie liczbę posiłków, aby ułatwić ich spożycie.

Ponieważ niektórzy pacjenci z dysfagią mogą być bardziej aktywni rano, warto rozważyć skoncentrowanie większej liczby posiłków w godzinach porannych - na przykład do południa podając 60% dziennej kaloryczności.

Każdy pacjent jest inny, dlatego tempo karmienia i wielkość kęsów powinny być dopasowane do indywidualnych możliwości i stanu zdrowia danej osoby. Podczas podawania posiłków ważne jest uważne obserwowanie pacjenta. W przypadku zauważenia oznak zmęczenia lub ryzyka zakrztuszenia, należy natychmiast przerwać karmienie.