Żywność specjalnego przeznaczenia medycznego
Streszczenie tekstu TL:DR
- Definicja i zastosowanie: Żywność specjalnego przeznaczenia medycznego jest produktem dostosowanym do potrzeb osób z ograniczeniami w przyjmowaniu standardowych posiłków. Może uzupełniać tradycyjny jadłospis w chorobie lub całkowicie go zastąpić, w zależności od zapotrzebowania organizmu i jednostki chorobowej.
- Skład i forma podania: Produkty tej kategorii żywności, takie jak Nutrego, mają specjalnie dobrany skład i są podawane doustnie lub dojelitowo przez zgłębnik. Są opracowane zgodnie z zasadami medycznymi i żywieniowymi, z różnymi proporcjami składników, w zależności od potrzeb pacjentów.
- Współpraca z służbą zdrowia i kontrola jakości: Żywność ta jest tworzona w ścisłej współpracy z pracownikami służby zdrowia i podlega kontroli Sanepidu oraz instytucji weryfikujących skład produktów. Jest zdefiniowana przez rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady UE z 2017 r. i znacząco różni się od suplementów diety.
- Grupa docelowa i wskazania: Przeznaczona głównie dla pacjentów z trudnościami w przyjmowaniu normalnej diety, w tym osób w okresie rekonwalescencji, onkologicznych, neurologicznych, z chorobami nerek oraz z zaburzeniami odżywiania. Lista zastosowania żywienia jest długa, bowiem prawidłowe odżywianie znacząco wpływa na rokowania i zdrowie pacjenta.
- Dostępność i zakup: diety przemysłowe można kupić w sklepach internetowych, aptekach i hurtowniach medycznych. Decyzję o stosowaniu takiej diety powinien podjąć lekarz, biorąc pod uwagę indywidualne potrzeby pacjenta.
Czym jest żywność specjalnego przeznaczenia medycznego (żywienie kliniczne)
Żywność specjalnego przeznaczenia medycznego to produkty żywnościowe dostosowane do specyficznych potrzeb medycznych. Są one odpowiednio przetworzone lub mają unikalny skład, aby umożliwić skuteczne odżywianie pacjentom z ograniczeniami w przyjmowaniu, trawieniu, wchłanianiu, metabolizowaniu lub wydalaniu standardowej żywności.
Mogą one służyć jako jedyne źródło pożywienia lub jego część, zapewniając wszystkie niezbędne składniki odżywcze lub jako dieta uzupełniająca, wzmacniająca dietę o konkretny element, jak np. większą ilość białka.
Są kluczowe dla pacjentów, którzy nie mogą osiągnąć odpowiedniego odżywienia poprzez normalną dietę.
Skład żywności specjalnego przeznaczenia medycznego Nutrego
Skład żywności specjalnego przeznaczenia medycznego oparty jest na uznanych zasadach medycznych i żywieniowych i zawiera składniki dostarczające energii oraz witaminy i składniki mineralne, jednak w specjalnie dobranych lub zmienionych proporcjach. Jeśli tylko to możliwe podawana jest doustnie, czyli tak jak zwykła żywność. Ponadto ma postać łatwą do spożycia: płyn gotowy do picia lub rozpuszczalny w wodzie proszek.
Produkty żywności specjalnego przeznaczenia medycznego Nutrego są opracowane w oparciu o ustalone zasady medyczne i żywieniowe, a co najważniejsze, dowiedzione badaniami klinicznymi. Ich skład jest ściśle kontrolowany, produkowany w czeskich zakładach przetwórczych, skąd marka się wywodzi. Zawartość każdego produktu obejmuje niezbędne składniki dostarczające energię, witaminy oraz składniki mineralne w proporcjach dostosowanych do specyficznych potrzeb pacjentów. Podobnie jak u innych producentów oferujemy pełną gamę gotowych diet na rozmaite schorzenia, co znajdziesz w dziale "dla kogo".
Mamy także swoje unikatowe produkty, jak Nutrego Renal HP, owocowy Nutrego Fruty Plus, Adensin a także sprawdzone produkty z oferty marki Pro Diet jakimi są proszek odżywczy Immax, doceniony Instanth Neo oraz EnergyZip.
Preferowaną formą podania gotowych diet jest droga doustna, analogicznie do konwencjonalnej żywności. Niemniej w naszym portfolio znajduje się też duża gama produktów podawanych przez zgłębnik. Żywność Nutrego jest dostępna w formach ułatwiających spożycie, takich jak płyny gotowe do picia, czy proszki rozpuszczalne w wodzie.
W naszej ofercie nie znajdziecie Państwo żywienia dożylnego (pozajelitowego).
Diety kliniczne tworzone są pod ścisłe potrzeby pacjentów
Żywność specjalnego przeznaczenia medycznego jest tworzona w ścisłej współpracy z pracownikami służby zdrowia i powinna być stosowana pod kontrolą lekarza. Warto wiedzieć, że nie należy jej kojarzyć z suplementami diety, które nie mogą być jedynym źródłem pożywienia i są kierowane do populacji ludzi zdrowych.
Żywność specjalnego przeznaczenia medycznego (ŻSPM), definiowana przez rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady UE, jest opracowywana z myślą o pacjentach wymagających specjalnego postępowania dietetycznego. Opracowana z myślą o stosowaniu pod nadzorem lekarskim, zwłaszcza w sytuacjach, gdy konieczne jest żywienie w chorobie, w okresie okołooperacyjnym, rekonwalescencji, czy u osób z upośledzoną zdolnością do przyjmowania klasycznych posiłków. ŻSPM różni się od suplementów diety, które są przeznaczone dla zdrowej populacji i nie mogą zastąpić pełnowartościowego jadłospisu. Ponadto znacząca różnica jest w kontroli jakości. Jak wiemy suplementy kontrolowane są lepiej lub gorzej, zaś żywienie kliniczne podlega ścisłym rygorom.
Produkty te, potwierdzone badaniami naukowymi, spełniają wymogi bezpieczeństwa żywności określone przez EFSA i mogą być stosowane jako dodatkowy element tradycyjnego jadłospisu lub całkowicie go zastąpić zależnie od zaleceń. Większość produktów jest również opracowana z myślą o osobach z nadwrażliwością na gluten, czy nietolerancją laktozy.
Możliwość kupienia odpowiednich preparatów jest kluczowa w zapewnieniu właściwego żywienia dla osób z konkretnymi potrzebami żywieniowymi.
Dla kogo: komu zatem dedykowana jest żywność specjalnego przeznaczenia medycznego?
Żywność specjalnego przeznaczenia medycznego jest przeznaczona dla osób, które z powodu choroby nie mogą zaspokoić swoich potrzeb żywieniowych za pomocą zwykłej diety. Jest ona szczególnie ważna dla pacjentów, u których lokalizacja nowotworu, sposób leczenia, czy ogólny stan zdrowia uniemożliwiają odżywianie się standardowymi posiłkami, co może prowadzić do niedożywienia i pogorszenia stanu zdrowia.
Żywność ta może być wykorzystywana jako uzupełnienie codziennej diety lub w niektórych przypadkach całkowicie ją zastąpić.
Zalecenia:
kliknij w odnośnik aby przejść do stosownego działu
Stosowanie tej żywności jest zalecane m.in.
- u dzieci,
- dorosłych, osób starszych,
- pacjentów niedożywionych lub z ryzykiem niedożywienia,
- osób w okresie przed- i pooperacyjnym,
- chorych na raka poddawanych chemio- lub radioterapii, pacjentów onkologicznych z zaburzeniami smaku lub zapachu
- pacjentów w trakcie rekonwalescencji,
- osób z dysfagią,
- osób z chorobami nerek,
- diabetyków,
- pacjentów neurologicznych (np. po udarze)
- oraz osób z zaburzeniami odżywiania,
Prewencyjne rekomendowane jest również stosowanie żywienia medycznego u osób starszych - jako pełnowartościowe uzupełnienie diety
Ważne jest, aby stosowanie tych preparatów odbywało się pod ścisłym nadzorem lekarskim.
Najczęstsze wskazania dla żywienia medycznego
Do głównych powodów zalicza się brak apetytu, jadłowstręt, problemy z połykaniem związane z chorobami gardła, przełyku, czy żołądka, a także nudności, wymioty, zaburzenia smaku (często po chemio- i radioterapii), problemy neurologiczne wpływające na połykanie, zaparcia, biegunki, ograniczenia ruchowe czy utratę samodzielności. Choroby przewlekłe również często wymagają specjalnego żywienia medycznego.
Kiedy pacjent traci co najmniej 10% masy ciała w ciągu 3-6 miesięcy leczenia lub spożywa mniej niż 60% zalecanej normy żywieniowej przez ponad 10 dni, lekarze zalecają żywienie medyczne.
Praktycznie terapie żywieniową rozpoczyna się już nawet po 5 dniach ryzyka niedożywieniem.
Preparaty powinny być dostosowane do indywidualnych potrzeb pacjenta.
Głównymi wskazaniami dla żywienia medycznego są poważne choroby układu pokarmowego, takie jak nowotwory trzustki, żołądka, przełyku, choroby wątroby, nieswoiste choroby zapalne jelit, choroby trzustki, Alzheimer, Parkinson.
Żywność medyczna jest także stosowana przy schorzeniach takich jak fenyloketonuria, mukowiscydoza, anoreksja, stwardnienie zanikowe boczne, zaburzenia wchłaniania, po udarach, urazach głowy oraz w okresie przed- i pooperacyjnym.
Jakie są atuty żywności medycznej nad zwykłą żywnością
Żywność medyczna stanowi kluczowe wsparcie w zapewnieniu odpowiedniej ilości niezbędnych składników odżywczych, w tym białka, witamin (jak A, C, E, D) oraz minerałów (np. żelazo, cynk, selen), które są niezbędne dla prawidłowego funkcjonowania układu odpornościowego. Dzięki temu, może przyczynić się do zwiększenia skuteczności walki z chorobami, zmniejszyć ryzyko infekcji bakteryjnych i wirusowych oraz redukować liczbę powikłań.
Dodatkowo, odpowiednie odżywienie wspiera proces gojenia ran, w tym ran pooperacyjnych i odleżyn.
Żywność medyczna jest szczególnie ważna w przypadku osób z przewlekłym brakiem apetytu, niezamierzonym spadkiem masy ciała, częstymi problemami zdrowotnymi oraz u osób starszych, które mogą mieć niedobory żywieniowe. Prawidłowy stan odżywienia może także odgrywać ważną rolę w prewencji zdrowotnej.
Ponadto należy jasno powiedzieć, że dostępne są gotowe diety uniwersalne, ale też środki specjalistyczne wykluczające niektóre składniki szkodliwe. Przykładem jest Nutrego Renal HP stosowany w postępowaniu dietetycznym u pacjentów w stanach niedożywienia spowodowanym procesem dializy.
Uśrednione koszty żywienia medycznego - pokrótce
Koszt takich produktów nie jest wygórowany, choć nadal wyższy od żywienia domowego. Niemniej przeliczając dietę pełnowartościową dla osoby chorej i czas przygotowania posiłków wypada relatywnie tanio.
Zależnie od wymaganego produktu dieta uzupełniająca kosztuje 11 zł na dzień, a pełna dieta dzienna ok. 50 zł do 100 zł dziennie.
W lepszej relacji ceny do ilości produktu rekomendujemy kupowanie większych butelek - 330 ml, które zwykle zapewniają ok. 500 - 667 kcal. Dobrym wyborem będą też proszki Immax, które stanowią uzupełnienie codziennej diety pacjenta i mogą być dodawane do potraw. Ilość proszku odmierza się specjalną miarką.
Nasza konsultantka z chęcią pomoże Państwu wybrać produkt dostosowany do potrzeb żywieniowych pacjenta oraz wskaże produkty z korzystniejszą ceną.
Zachęcamy też do zapisania się na nasz newsletter aby otrzymać stałe rabaty i informacje o wyprzedażach.
Różnica między żywnością specjalnego przeznaczenia medycznego, a suplementami diety
Istnieje zasadnicza różnica między żywnością specjalnego przeznaczenia medycznego a suplementami diety. Często pacjenci mylą te dwa rodzaje preparatów.
Suplementy diety, w tym koktajle witaminowe przeznaczone dla chorych, nie są klasyfikowane jako żywność specjalnego przeznaczenia medycznego. Chociaż mogą one wspierać organizm w czasie choroby, nie powinny być traktowane jako pełnoprawny substytut tradycyjnych posiłków.
W naszym sklepie wszystkie produkty zgodnie z zaleceniem Sanepidu oznaczone są jako "Żywność specjalnego przeznaczenia medycznego".
Środki spożywcze specjalnego przeznaczenia medycznego można podzielić na kilka zasadniczych kategorii:
-
Diety standardowe wysokokaloryczne: Zawierają wszystkie podstawowe składniki odżywcze: białko, tłuszcze, węglowodany, witaminy i składniki mineralne w ilościach odpowiadających standardowym potrzebom organizmu w chorobie lub rekonwalescencji. Te preparaty mogą w niektórych przypadkach całkowicie zastąpić normalny pokarm. Przykładem produktu z tej kategorii jest Nutrego Forte - drink wysokokaloryczny o podwyższonej zawartości białka, który ze względu na swój uniwersalny skład nadaje się dla większości pacjentów. Nadal jednak należy konsultować zastosowanie ze specjalistą.
-
Diety specjalistyczne: Zawierają te same składniki co diety standardowe, ale w zmienionych proporcjach dostosowanych do specyficznych schorzeń. Na przykład, produkty przeznaczone dla diabetyków, jak Nutrego DIA, mają obniżoną zawartość cukru, podczas gdy Immax polecany pacjentom onkologicznym, zawiera zwiększoną ilość białka.
-
Środki spożywcze niekompletne: Nie dostarczają wszystkich składników odżywczych, lecz skoncentrowane są na wybranych substancjach ważnych w obliczu danego schorzenia. Są przeznaczone dla osób, które muszą uzupełnić dietę o konkretny składnik. Nie mogą one pełnić roli całkowitego zamiennika standardowej diety. Doskonałym przykładem jest innowacyjny produkt Instanth Neo - nagrodzony za pobudzanie umysłu osób z chorobą Alzheimera
Żywność specjalnego przeznaczenia medycznego w świetle przepisów Unijnych
Żywność specjalnego przeznaczenia medycznego, dedykowana osobom o specyficznych potrzebach żywieniowych, musi być ściśle kontrolowana pod względem składu i bezpieczeństwa, aby mogła być dopuszczona do użytku. Zgodnie z zawiadomieniem Komisji Europejskiej z 2017 roku, takie preparaty odżywcze muszą posiadać:
- Specjalny skład i sposób produkcji, który różni się od zwykłej żywności,
- Przeznaczenie do częściowego lub całkowitego zaspokajania potrzeb żywieniowych pacjenta,
- Przydatność do stosowania w ramach dietetycznego odżywiania pod nadzorem lekarza,
- Obiektywne uzasadnienia naukowe potwierdzające, że ich stosowanie u konkretnej grupy pacjentów przynosi korzyści, których nie można osiągnąć za pomocą zwykłej diety lub jej modyfikacji.
Oznacza to, że te produkty muszą spełniać rygorystyczne standardy, aby zapewnić pacjentom bezpieczeństwo i skuteczność. Są również ściśle nadzorowane pod kątem reklamy i przekazów w mediach. Nie można przede wszystkim mówić, że mają zastosowanie, które wykracza poza użycie określone przez producenta.
Gdzie można kupić żywność specjalnego przeznaczenia medycznego
Żywność specjalnego przeznaczenia medycznego można nabyć w naszym sklepie internetowy, aptekach oraz hurtowniach medycznych.
Pamiętaj, że przed zakupem konieczna jest konsultacja z lekarzem w celu podjęcia decyzji o stosowaniu żywności medycznej u pacjenta. To lekarz powinien ocenić stan pacjenta, jego rzeczywiste potrzeby oraz plan leczenia, aby określić odpowiedni sposób odżywiania.
Wyjątkiem jest stosowanie żywienia u osób starszych jako wsparcie żywieniowe w podeszłym wieku. Piszemy na ten temat w dziale żywienie medyczne dla seniora. Oczywiście nadal warto tam skonsultować stosowanie tych środków.
Wartościowe źródła: