Rekomendowana dieta podczas choroby raka jelita grubego - oraz zalecenia profilaktyczne

Streszczenie kluczowych informacji (TL;DR)

• Dieta i odżywianie: w opiece nad osobą z nowotworem jelita grubego należy skupić się na diecie bogatej w błonnik, produkty pełnoziarniste, ryby, warzywa nieskrobiowe, owoce oraz witaminę D.
• Rola białka: zapewnienie pełnowartościowego białka z różnych źródeł, takich jak chude mięsa, ryby, rośliny strączkowe i jaja jest kluczowe w procesie leczenia nowotworu.
• Unikanie produktów przeciwwskazanych: należy unikać alkoholu, napojów gazowanych z cukrem, wyrobów cukierniczych, mocno przetworzonej żywności oraz jedzenia smażonego i panierowanego.
• Indywidualne podejście do diety: dieta powinna być dostosowana do indywidualnych potrzeb pacjenta, uwzględniając jego stan odżywienia, rodzaje stosowanych terapii i kondycję przewodu pokarmowego.
• Nadzór lekarski i żywienie kliniczne: ważne jest, aby pacjent znajdował się pod stałym nadzorem lekarskim, zarówno w kontekście terapii lekowej, jak i żywieniowej, aby zapewnić najlepsze efekty leczenia i rokowania.
• Jeżeli wdrażane jest żywienie dojelitowe: należy wybrać odpowiednie produkty (diety) spełniające potrzeby pacjenta

Kluczowe informacje dla opiekunów osób z nowotworem jelita grubego: Znaczenie diety i odżywiania

Aby obniżyć ryzyko zachorowania i negatywnych konsekwencji po zachorowaniu zaleca się ograniczenie spożywania czerwonego i przetworzonego mięsa, unikanie nadmiernego picia alkoholu i zapobieganie otyłości. Warto również unikać żywności bogatej w proste cukry i tłuszcze zwierzęce, które mogą mieć działanie rakotwórcze.

Spożywanie pokarmów z wysoką zawartością błonnika, takich jak produkty pełnoziarniste oraz żywności bogatej w wapń przyczynia się do ochrony przed nowotworem jelita grubego.

Dodatkowo korzystne może być spożywanie ryb, warzyw o niskiej zawartości skrobi, owoców oraz dbanie o odpowiednią podaż witaminy D.

Spożywanie ryb, warzyw o niskiej zawartości skrobi i owoców, a także dostarczanie organizmowi odpowiedniej ilości witaminy D, może mieć również pozytywny wpływ na zapobieganie rozwojowi raka jelita grubego.

Wpływ diety na leczenie nowotworu jelita grubego: Dieta w chorobie nowotworowej

Dieta i ogólny stan odżywienia mają wpływ nie tylko na prawdopodobieństwo zachorowania na nowotwór, ale także na przebieg istniejącej już choroby nowotworowej.

U pacjentów z nowotworem jelita grubego właściwa dieta może zwiększyć efektywność terapii, ułatwić tolerowanie leczenia i pomóc w redukcji ryzyka powikłań. Właściwe odżywianie odgrywa istotną rolę w przebiegu choroby nowotworowej. Należy zwrócić uwagę na produkty bogate w błonnik i dbać o zbilansowanie diety.

Zobacz diety przemysłowe z błonnikiem

 

Ważne składniki odżywcze i ich źródła  podczas leczenia raka jelita grubego

• Witamina E – obecna w olejach roślinnych, różnego rodzaju nasionach, pestkach, a także w orzechach,
• Karoten – znajduje się w warzywach i owocach o intensywnych barwach, takich jak zielone, żółte, pomarańczowe i czerwone,
• Witamina C – bogata w nią jest natka pietruszki, papryka, różne rodzaje kapusty, chrzan, a także owoce jagodowe, wiśnie, kiwi i cytrusy,
• Witamina D – występuje przede wszystkim w tłustych rybach morskich oraz jest dostępna w formie wysokiej jakości suplementów diety,
• Cynk – można go znaleźć w owocach morza, orzechach, nabiale, jajach oraz mięsie,
• Selen – źródłami są orzechy brazylijskie, ryby, kakao, kasza gryczana oraz jaja,
• Wapń – obecny w produktach mlecznych, rybach, migdałach, maku, słoneczniku, nasionach roślin strączkowych oraz brokułach.

Produkty przeciwwskazane u osób z ryzykiem zachorowania na nowotwór jelita grubego

• alkohol,
• napoje gazowane z dodatkiem cukru,
• wyroby cukiernicze,
• żywność mocno przetworzona, tak jak parówki, chipsy, różnego rodzaju kremy, sery topione i podobne,
• jedzenie smażone i panierowane,
• przekąski o wysokiej zawartości soli,
• żywność wysoko przetworzona, konserwowana.

Zasady żywienia w chorobie nowotworowej: Co jeść, a czego unikać

Dieta pacjentów z nowotworem jelita grubego i odbytnicy wymaga indywidualnego podejścia, które uwzględnia ich obecny stan odżywienia, rodzaje stosowanych terapii oraz kondycję przewodu pokarmowego.

Należy również brać pod uwagę specyficzne dolegliwości związane z układem pokarmowym, takie jak biegunka, wymioty, wzdęcia, uczucie niekompletnego wypróżnienia, brak apetytu, ból podczas defekacji, anemia, czy bóle brzucha.

Białko - kluczowe w procesie leczenia nowotworu

Istotnym aspektem diety jest zapewnienie pełnowartościowego białka, które można pozyskiwać z chudych mięs, jaj, roślin strączkowych, ryb, produktów sojowych oraz zboża, zależnie od indywidualnej tolerancji pacjenta. Można je także uzupełniać korzystając z gotowych diet przemysłowych. Przykładem będzie Nutrego Forte

Ograniczenie tłuszczów nasyconych

Konieczne jest ograniczenie spożycia tłuszczów, zwłaszcza tych nasyconych jak masło, majonez, oleje (słonecznikowy i kukurydziany), a także czerwone mięso, oraz unikanie potraw smażonych.

Warto też unikać produktów przetworzonych, zup i sosów w proszku, kostek rosołowych oraz słodkich wypieków.

Rola Kwasów Tłuszczowych Omega-3

Kwasy tłuszczowe omega-3, istotne w każdej fazie życia, od etapu prenatalnego, odgrywają kluczową rolę w funkcjonowaniu ludzkiego organizmu. Są one nie tylko ważne w zapobieganiu nadwadze, otyłości oraz chorobom układu sercowo-naczyniowego, ale także odgrywają rolę w profilaktyce Alzheimera.

Ich korzystne działanie w profilaktyce raka jelita grubego, jednego z najczęściej występujących nowotworów, jest nie do przecenienia. Stres oksydacyjny, będący jednym z czynników ryzyka w rozwoju nowotworów, powstaje wskutek nagromadzenia wolnych rodników tlenowych, co może prowadzić do przewlekłego stanu zapalnego. Kwasy omega-3 dzięki swoim właściwościom przeciwzapalnym mogą skutecznie przeciwdziałać temu procesowi. Ograniczają nadmierną reakcję układu odpornościowego, chroniąc struktury komórkowe przed uszkodzeniem i hamując proliferację komórek nowotworowych.

Badania naukowe wskazują, że dieta zawierająca kwasy omega-3, jak w diecie śródziemnomorskiej, zmniejsza ryzyko rozwoju raka jelita grubego oraz innych rodzajów nowotworów, takich jak rak piersi, prostaty, jajnika i śluzówki macicy. Dieta lekkostrawna, bogata w owoce i warzywa, pełni kluczową rolę w profilaktyce oraz w leczeniu pacjentów onkologicznych, szczególnie chorych na raka jelita grubego i odbytnicy. Zaleca się spożywanie produktów bogatych w kwasy omega-3 w przypadku raka jelita grubego, co może przyczynić się do redukcji ryzyka i wspierać leczenie, w tym chemioterapię.

Rekomendowana jest dieta zbliżona do śródziemnomorskiej

Cenne będzie spożywanie nienasyconych kwasów tłuszczowych, takich jak te zawarte w rybach (spożywanych co najmniej 3 razy w tygodniu), oliwie z oliwek, awokado, oleju rzepakowym i lnianym. 

 

Zasady żywienia

Regularność posiłków oraz ilość jedzenia: ważne jest spożywanie posiłków w regularnych odstępach czasu i unikanie jedzenia dużej ilości pokarmu na raz.

Świeżość i bezpieczeństwo żywności: należy zwracać uwagę na świeżość produktów spożywczych i zdecydowanie unikać spożywania żywności zepsutej, spleśniałej, a nawet przeterminowanej. Tutaj również zwracamy uwagę na temperaturę lodówki - temperatura, w jakiej nie rozwijają się bakterie w lodówce wynosi do 5°C (a 1 - 4°C uznawane jest za bezpieczny standard sanitarny w gastronomii).

Należy pamiętać, że osoba poddawana leczeniu powinna znajdować się pod nadzorem lekarskim, nie tylko w kontekście przyjmowanych leków i prowadzonej terapii, ale także pod kątem terapii żywieniowej. Liczne towarzystwa żywieniowe potwierdzają, że efektywność żywienia podczas nowotworu znacznie wpływa na jakość leczenia i rokowania pacjenta. Zobacz więcej w dziale żywienie w onkologii

Żywienie ma także zasadniczy wpływ na przygotowanie chorego do operacji. Rekomenduje się terapie żywieniową już na 2 tygodnie przed planowaną operacją.

Z kolei po operacji, gdy rozpoczyna się żywienie doustne wprowadzane są produkty płynne i w tym okresie szczególnie przydatne są drinki odżywcze oraz różnego rodzaju diety płynne.

Następnie, w miarę poprawy tolerancji i braku negatywnych objawów ze strony układu pokarmowego, stopniowo wprowadza się pokarmy o bardziej stałej konsystencji. Dodaje się łatwostrawne produkty o miękkiej konsystencji, takie jak owsianki, zupy, jogurty, czy budyń. Po pewnym czasie pacjent może wrócić do normalnego sposobu odżywiania. Każdy etap należy monitorować, bo w przypadku wystąpienia problemów z tolerancją nowych produktów, zalecane jest powrót do diety płynnej.

Czynniki ryzyka rozwoju nowotworu jelita grubego

Faktory zwiększające ryzyko pojawienia się nowotworu jelita grubego obejmują między innymi:

• podeszły wiek - najczęściej po 75 roku życia,
• otyłość, nadwagę,
• niską aktywność fizyczną
• obecność raka jelita grubego w rodzinie
• genetycznie uwarunkowane choroby,
• historię polipów gruczolakowych,
• choroby zapalne jelit (np. wrzodziejące zapalenie jelita grubego, choroba Leśniowskiego-Crohna),
• a także czynniki mieszane, takie jak wykonana ureterosigmoidostomia, cholecystektomia lub przeszła radioterapia.

Ważne są również czynniki żywieniowe:

• Ważną rolę w zwiększaniu ryzyka rozwoju raka jelita grubego odgrywają czynniki żywieniowe,
• Ryzyko to rośnie w przypadku diety bogatej w czerwone mięso, przetworzone mięsa, alkohol, produkty wysoce przetworzone i konserwowane,
• Ponadto, niekorzystnie na ryzyko wpływa również mała ilość warzyw i owoców w diecie.

Czynniki korzystne

• Z drugiej strony, spożywanie produktów zbożowych pełnoziarnistych, nabiału, żywności bogatej w błonnik pokarmowy oraz  może przyczynić się do obniżenia ryzyka zachorowania na raka jelita grubego.

Pozytywny wpływ błonnika w diecie wynika z jego zdolności do zwiększania objętości stolca, absorpcji potencjalnych substancji rakotwórczych w jelitach, wiązania wtórnych kwasów żółciowych, obniżania poziomu pH stolca oraz korzystnego oddziaływania na mikroflorę bakteryjną jelita grubego

Polecamy także zgłębić profesjonalne artykuły na stronie https://www.zwrotnikraka.pl/