Profilaktyka cukrzycy

Czy wiesz, że Twoje codzienne wybory mogą znacząco wpłynąć na ryzyko rozwoju cukrzycy typu 2? Otyłość to główny czynnik, który może prowadzić do tej poważnej choroby. Warto zatem wiedzieć, że to co jesz i jak dużo się ruszasz, ma ogromne znaczenie w profilaktyce cukrzycy. Nasz artykuł przeprowadzi Cię przez wszystko, co musisz wiedzieć o profilaktyce cukrzycy – jest to dość krótkie omówienie tego, jakie są najważniejsze kroki, które możesz podjąć, aby zmniejszyć ryzyko.

Znajdziesz tu wskazówki dotyczące utrzymania zbilansowanej diety bogatej w warzywa, owoce i produkty pełnoziarniste, które są kluczem do stabilizacji poziomu cukru we krwi. Dowiesz się, jakie znaczenie mają regularne badania i jakie czynniki stylu życia mogą wymagać zmiany.

Czytając dalej, przekonasz się, jak ważne są regularne posiłki i kontrola indeksu glikemicznego w diecie – wszystko to opisane jasnym i przystępnym językiem. Dowiesz się także, czym jest ładunek glikemiczny i dlaczego warto zwracać na niego uwagę.

Spis treści:

• Czynniki ryzyka cukrzycy
• Zalecenia dietetyczne
• Dobór odpowiednich produktów w diecie - ładunek glikemiczny i indeks glikemiczny
• Negatywny wpływ używek
• Wsparcie cukrzyka w chorobie
• Aktywność fizyczna
• Regularne badania kontrolne
• Skrócona lista zaleceń profilaktycznych

Czynniki ryzyka cukrzycy

Otyłość i nadwaga jako główne czynniki ryzyka

Otyłość i nadwaga to jedne z najważniejszych czynników ryzyka rozwoju cukrzycy typu 2. Nadmierna masa ciała prowadzi do insulinooporności, która zmusza trzustkę do produkowania coraz większych ilości insuliny, aż do momentu, gdy komórki trzustki zaczynają ulegać wyczerpaniu. Niesie to z sobą liczne niepożądane konsekwencje, o których będziemy mówić w dalszych partiach tego tekstu.

Inne czynniki, takie jak genetyka, wiek, i styl życia

Nie da się ukryć, że nadwaga często jest ściśle powiązana z genami, ale warto podkreślić, że jest mocno uzależniona od stylu życia. Zwrot w kierunku większej aktywności, odpowiedniej diety i nawyków żywieniowych u wielu osób przyczynił się do wyjścia z otyłości (i często depresji) do akceptowalnego stanu, w którym można czerpać radość z życia.

Osoby, które mają w rodzinie przypadki cukrzycy, powinny zwracać szczególną uwagę na te aspekty. Utrzymanie dobrych nawyków jest ważne już w młodym wieku.

Zalecenia dietetyczne

Znaczenie zbilansowanej diety bogatej w warzywa i owoce

Zbilansowana dieta, bogata w warzywa, owoce, oraz produkty pełnoziarniste, jest kluczowym elementem profilaktyki cukrzycy. Dzięki wysokiej zawartości błonnika i niskiemu indeksowi glikemicznemu, takie produkty pomagają regulować poziom cukru we krwi. Temat indeksu glikemicznego wymaga rozwinięcia, o czym piszemy dalej.

Osoby z nadwagą lub otyłością powinny dążyć do stopniowej redukcji masy ciała przez zbilansowaną dietę i regularną aktywność fizyczną. Zmniejszenie wagi do poziomu lekkiej nadwagi wg wskaźnika BMI może znacznie obniżyć ryzyko rozwoju cukrzycy.

Najważniejsze rekomendacje:

• Zrównoważone posiłki
• Ogranicz przetworzone cukry i węglowodany
• Zwiększ spożycie błonnika
• Dbaj o regularność posiłków
• Monitoruj porcje
• Pamiętaj o piciu odpowiedniej ilości wody i płynów
• Ograniczaj alkohol, używki i wyroby tłuste oraz fast-foody

Zobacz produkty wspomagające osoby chore z cukrzycą

Unikanie produktów wysoko przetworzonych i bogatych w cukry proste

Ograniczenie spożycia produktów wysoko przetworzonych i bogatych w cukry proste jest ważne.

Nie da się ukryć, że jednym z najważniejszych czynników skutecznej profilaktyki u osób z ryzykiem jest odpowiednie zaangażowanie w cały proces, wiedza i przede wszystkim wydzielenie czasu na każdą z aktywności. Wiele osób, które wyszły z nadwagi opisuje swoje historie, w których widać, jak wiele zaangażowania musieli włożyć w każdy swój dzień, by sprostać temu wyzwaniu. Można śmiało założyć, że odpowiednia profilaktyka zajmuje nawet 3 godziny dziennie, to jest 2 godziny na aktywność fizyczną i godzinę na przygotowanie posiłków.

Dobór odpowiednich produktów w diecie - ładunek glikemiczny i indeks glikemiczny

Pokarmy o niskim indeksie glikemicznym charakteryzują się tym, że po ich zjedzeniu poziom cukru we krwi wzrasta stopniowo i osiąga umiarkowany poziom, który przez długi czas pozostaje stabilny, a następnie powoli wraca do normy.

Takie produkty przyczyniają się do długotrwałego uczucia sytości, co jest kluczowe dla kontroli glikemii i masy ciała, szczególnie ważne dla osób cierpiących na cukrzycę i zaburzenia glikemiczne.

Z kolei żywność o wysokim indeksie glikemicznym powoduje szybki wzrost poziomu glukozy we krwi do bardzo wysokich wartości, który często szybko spada poniżej pożądanego poziomu, prowadząc do hipoglikemii. W odpowiedzi na to, organizm uwalnia glukagon, który ponownie podnosi poziom cukru we krwi. Produkty o wysokim indeksie glikemicznym są niewskazane dla osób z cukrzycą i zaburzeniami glikemicznymi.

Osoby z cukrzycą powinny stosować dietę o niskim ładunku glikemicznym (GL - Glicemic Load lub ŁG - Ładunek Glikemiczny), co sprzyja kontroli poziomu cukru we krwi:

• Produkty o niskim GL minimalizują gwałtowne zmiany poziomu glukozy we krwi po spożyciu. Dzięki temu można zapobiec nagłym wzrostom i spadkom poziomu cukru, co jest istotne dla osób z cukrzycą mających trudności z regulacją glikemii.
• Dieta o niskim GL sprzyja lepszemu zarządzaniu cukrzycą poprzez unikanie nagłych skoków poziomu glukozy. Utrzymanie stabilnego poziomu glukozy może zmniejszyć ryzyko poważnych komplikacji związanych z cukrzycą, takich jak choroby sercowo-naczyniowe, problemy z naczyniami krwionośnymi, neuropatia i retinopatia.
• Zarządzanie wagą ciała jest łatwiejsze, jeżeli utrzymuje się sytość i kontroluje poziom insuliny. Dlatego odpowiednia dieta  może znacząco przyczynić się do redukcji nadwagi, co jest niebagatelne dla osób z cukrzycą, zwłaszcza z cukrzycą typu 2. Produkty o niskim GL często zawierają dużo błonnika i składników odżywczych, co zwiększa uczucie sytości i redukuje spożycie kalorii.

Dlatego osoby cierpiące na cukrzycę często wybierają dietę o niskim ładunku glikemicznym, co może poprawić kontrolę poziomu glukozy, zmniejszyć ryzyko powikłań związanych z cukrzycą oraz ogólnie polepszyć stan zdrowia.

 

Wpływ palenia tytoniu i nadmiernego spożywania alkoholu na ryzyko cukrzycy

Palenie tytoniu i nadmierne spożywanie alkoholu to czynniki, które mogą zwiększać ryzyko cukrzycy. Palenie tytoniu przyczynia się do rozwoju stanów zapalnych i pogorszenia czułości na insulinę. Nadmierne spożycie alkoholu może prowadzić do wzrostu wagi i zaburzeń metabolicznych. Wzmaga też efekt przejadania się i nadmiernego spożywania kalorii w płynach. Zaleca się unikanie tych używek, aby zminimalizować ryzyko cukrzycy.
 

Jak wspierać cukrzyka w chorobie

Osoba chora wymaga odpowiedniego żywienia, często o zwiększonym zapotrzebowaniu kalorycznym i utrzymaniu nawodnienia. To często wymaga suplementacji składników odżywczych i prostej formy podania gotowego, pysznego posiłku. W odpowiedzi na ten problem przychodzą drinki odżywcze, przeznaczone dla chorych. Natomiast dla diabetyków oferowane są specjalne produkty, o niskim ładunku glikemicznym (Glicemic Load).

W naszym sklepie znajdziesz Nutrego DIA, z niskim ładunkiem glikemicznym  i zawartością błonnika pokarmowego. Drink może odgrywać ważną rolę w codziennej diecie chorych osób z cukrzycą, pomagając w stabilizacji poziomu glukozy we krwi oraz kontrolowaniu wagi.

Nutrego DIA to specjalistyczna dieta medyczna, przeznaczona do postępowania dietetycznego u pacjentów z cukrzycą oraz zaburzeniami glikemii. Jest to produkt normokaloryczny, kompletny pod względem odżywczym, rekomendowany szczególnie dla osób:

• W stanie niedożywienia związanym z chorobą,
• Przechodzących chorobę nowotworową związane z kacheksją,
• Mających problemy z odleżynami,
• W okresie okołooperacyjnym oraz rekonwalescencji.

Nie zawiera substancji słodzących (słodzików) – jest naturalny. 

Zastosowana w nim izomaltuloza (niski indeks glikemiczny) oraz wolno wchłaniające się węglowodany pomagają kontrolować poziom glukozy we krwi, co jest kluczowe dla pacjentów z zaburzeniami glikemii. Dieta jest bogata w jednonienasycone kwasy tłuszczowe, co wspomaga profil lipidowy oraz zapobiega powikłaniom cukrzycowym. 

Produkt charakteryzuje się niskim ładunkiem glikemicznym, co ma minimalny wpływ na poziom glukozy we krwi, w konsekwencji reakcja glikemiczna jest niska.

 Dodatkowo, Nutrego DIA jest produktem wolnym od laktozy i glutenu, co czyni go odpowiednim dla osób z nietolerancjami.

Dieta ta, dostępna w trzech smakach: czekoladowym, waniliowym i orzechowym, jest doskonałym rozwiązaniem dla tych, którzy potrzebują specjalistycznego wsparcia żywieniowego, zarówno jako uzupełnienie diety, jak i jej główne źródło.

Nutrego Dia o smaku neutralnym zawiera Izomaltulozę. Jest to disacharyd zbudowany z glukozy i fruktozy, który jest stopniowo trawiony i wchłaniany przez organizm. Dlatego też jego indeks glikemiczny (IG) jest niższy niż dla wielu innych cukrów. Wartość IG izomaltulozy wynosi około 32-35, co oznacza, że jest to cukier o niskim indeksie glikemicznym. Dla porównania (IG) sacharozy zwanej cukrem stołowym, stosowanej w produkcie nie przeznaczonym dla pacjentów z cukrzycą wynosi ok. 70.  

Rola regularnej aktywności fizycznej w zapobieganiu cukrzycy typu 2

Regularna aktywność fizyczna (zaleca się minimum godzinę aktywności codziennie) jest jednym z najważniejszych czynników w profilaktyce cukrzycy typu 2. Zalecenia Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) podkreślają, że każdy powinien dążyć do uzyskania przynajmniej 150-300 minut umiarkowanej aktywności fizycznej tygodniowo i 75-150 minut intensywnego wysiłku . Takie podejście nie tylko redukuje ryzyko wystąpienia cukrzycy, ale również przyczynia się do lepszego ogólnego stanu zdrowia.

Znaczenie regularnych badań glukozy we krwi oraz ciśnienia krwi

Regularne badania glukozy we krwi oraz ciśnienia tętniczego krwi są niezbędne w wykrywaniu wczesnych objawów cukrzycy oraz w monitorowaniu osób już chorych. Badania te pozwalają na szybką interwencję, co może znacząco poprawić prognozę zdrowotną. Każdy cukrzyk powinien wyposażyć się w gleukometr i ciśnieniomierz. Warto również podkreślić, że ciśnieniomierz jest ważnym przyrządem w profilaktyce, i jeżeli osoba znajduje się w grupie ryzyka powinna regularnie kontrolować swoje ciśnienie.

Badanie profilu lipidowego i jego wpływ na ryzyko cukrzycy

Badanie profilu lipidowego, które ocenia poziomy cholesterolu i triglicerydów we krwi, jest ważne, ponieważ pozwala wykryć wczesne nieprawidłowości i zaburzenia. A mogą one przyczyniać się do rozwoju cukrzycy oraz chorób sercowo-naczyniowych.

 

Skrócone zalecenia profilaktyczne

W profilaktyce cukrzycy typu 2 kluczowym elementem jest odpowiednio zbilansowana dieta oraz regularna aktywność fizyczna. Jeśli mielibyśmy wskazać zalecenia w 5 punktach, to właśnie tak by się przedstawiały:

1. Jedzenie węglowodanów złożonych - wybieraj produkty zbożowe z pełnego przemiału, takie jak pełnoziarniste pieczywo, brązowy ryż czy kasze, które dostarczają długo trawiącej się energii i nie powodują gwałtownych skoków poziomu glukozy we krwi.

2. Ograniczenie spożycia węglowodanów prostych i niezdrowych przekąsek - Unikaj produktów zawierających dużo cukrów prostych, które znajdują się na przykład w słodzonych napojach, wyrobach z białej mąki oraz słodyczach. Te produkty szybko podnoszą poziom cukru we krwi, co może przyczyniać się do rozwoju insulinooporności. Objawy te poznasz chociażby po tym, że po posiłku nachodzi Cię senność, a już po 2 godzinach czujesz się znowu głodny.

3. Wprowadzenie do diety roślin strączkowych - rośliny strączkowe, takie jak fasola, soczewica czy groch, są bogate w błonnik i mają niski indeks glikemiczny, co pomaga stabilizować poziom cukru we krwi. Nie zawsze dostępne są w świeżej postaci, niemniej warto jeść również groszek konserwowy, czy fasolę mrożoną.

4. Spożywanie 4-5 posiłków dziennie - Regularne spożywanie mniejszych porcji pomaga utrzymać stabilny poziom glukozy we krwi i unikać nagłych skoków insuliny.

5. Czytanie etykiet produktów - Zwracaj uwagę na składniki zawarte w produktach spożywczych, unikaj żywności przetworzonej, zawierającej sztuczne barwniki, konserwanty oraz nadmiar soli i tłuszczu.

 Ważne wytyczne zdrowotne umieszczamy również w artykule dotyczącym prehabilitacji.